Nội soi đại tràng là
phương pháp tối ưu để chẩn đoán và can thiệp các bệnh lý đại tràng, kỹ thuật nội
soi đại tràng thường phức tạp và khó hơn nhiều nội soi dạ dày. Trong phần này,
chúng tôi sẽ trao đổi với các bạn về kỹ thuật nội soi đại tràng khi đưa dây soi
qua từng đoạn đại trằng
THĂM KHÁM HẬU MÔN
Thăm khám hậu môn giúp ta đánh giá được tình trạng cơ thắt
hậu môn, các tổn thương ở hậu môn và đoạn thấp trực tràng như trĩ, các khối u,
ngoài ra, giúp ta định hướng đưa dây soi qua hậu môn dễ dàng.
Cần thăm khám hậu môn thường quy, tránh bỏ sót các tổn
thương, đặc biệt là các bác sỹ nội soi mới, vì vùng hậu môn rất dễ tụt ống soi.
QUA TRỰC TRÀNG
Qua đoạn này thường dễ, chỉ cần bơm hơi đủ, đẩy máy từ từ,
kết hợp lựa xoay máy ngược chiều hoặc cùng chiều kim đồng hồ, thông thường qua
2 hoặc 3 nếp van là tới đại tràng sigma
Một số ít trường hợp, có thể cần soi quặt ngược để đánh
giá kỹ các tổn thương ở phần thấp trực tràng, sát ống hậu môn, bơm hơi căng, ống
soi ở 10-15cm CRHM up máy tối đa, đẩy máy từ từ kết hợp với xoay máy.
QUA ĐẠI TRÀNG SIGMA VÀO ĐẠI
TRÀNG TRÁI
Không có quy luật nhất định để qua đoạn này, hãy nhớ áp dụng
các nguyên tắc như trong phần trước chúng tôi đã chia sẻ. Bác sỹ nội soi cần cẩn
thận, tỷ mỉ và kiên trì, luôn tập trung trên màn hình, kể cả khi nói chuyện với
người bệnh hay đồng nghiệp cũng không rời mắt khỏi màn hình. Cần tập trung, bám
sát đường đi tránh mất dấu đường đi cũng như tránh các tai biến vì lòng đại
tràng sigma rất di động và thay đổi. Phối hợp vận hành dây soi nhẹ nhàng giữa 2
tay, điều chỉnh hướng đi từ từ và bám sát theo đường đi của lòng đại tràng.
Khi đưa dây soi qua đại tràng sigma luôn tạo ra cuộn ống
có khuynh hướng xoắn về phía trước thành bụng. Đây là lý do tại sao ép bụng
vùng sigma rất hữu ích để tránh tạo cuộn ống. Dây soi qua đoạn sigma này có thể
tạo cuộn ống kiểu xoắn ốc, kiểu chữ N, điển hình hơn cả là kiểu alpha. Đây là
kiểu xoắn ruột và mạc treo ruột khi dây soi đi qua đại tràng sigma dài và di động,
trong khi đại tràng trái sau phúc mạc được cố định vào thành bụng bên tạo nên 1
ống hẹp ở thành bên khoang ổ bụng. Nếu vẫn đưa dây soi dễ dàng và không có đoạn
gập góc đột ngột nào, bệnh nhân cũng không khó chịu nhiều thì ta tiếp tục đưa
máy tới khoảng 60-80cm CRHM, khi đó đầu ống soi ở đại tràng trái gần góc trái
hoặc ở góc trái. Tiếp theo ta rút máy từ từ kết hợp với xoay máy cùng chiều kim
đồng hồ để làm thẳng dây soi, hết cuộn ống, bệnh nhân hết khó chịu và dây soi dễ
dàng điều khiển hơn
Khi đưa dây soi qua đoạn cao nhất đại tràng sigma, luôn tạo
ra áp lực nhất định gây khó chịu, đau tức cho người bệnh, do vậy cần động viên
và giải thích để bệnh nhân hợp tác tốt nhất. Sau đó rút dây làm thẳng đại tràng
sớm nhất có thể để người bệnh hết khó chịu.
Nếu đưa dây soi khó khăn, có thể khi đó đang hình thành
cuộn ống không điển hình. Trong ví dụ này, do đại tràng trái di động làm đầu ống
soi đẩy đại tràng vào giữa. Lúc này cần khéo léo vừa thao tác để giữ ống soi
trong lòng đại tràng vừa rút máy kèm
xoay máy để làm thẳng dây soi
Một số ít trường hợp có thể gặp kiểu cuộn ống không điển
hình khi đại tràng trái rất di động và mạc treo đại tràng trái dài, đó là kiểu
cuộn ống alpha ngược. Đây là kiểu xoắn ống soi ngược chiều kim đồng hồ và chỉ
có thể tháo xoắn bằng cách rút dây soi và xoay dây soi ngược chiều kim đồng hồ.
Thông thường, kỹ thuật rút ngắn dây soi qua đại tràng
sigma là phương pháp chúng tôi hay sử dung nhất, dây soi vận hành dễ nhất và ít
gây khó chịu, đau đớn cho bệnh nhân nhất. Ngay khi nhìn thấy phần cao nhất của
đại tràng sigma, ta rút dây, kết hợp với xoay dây soi cùng chiều kim đồng hồ, nếu
dây trượt ra ngoài, ta đưa thêm 1 đoạn rồi tiếp tục thực hiện lại như trên cho
tới khi vào đại tràng trái.
QUA GÓC TRÁI VÀO ĐẠI
TRÀNG NGANG
Góc trái được cố định bởi dây chằng hoành đại tràng, là
góc cố định không hoàn toàn, khi rút máy làm thẳng dây soi, góc lách thường ở
40-50cm cách rìa hậu môn. Thông thường, góc trái cố định và được sử dụng như một
điểm tựa để nâng cao và làm thẳng đại tràng ngang khi rút dây soi và xoay dây
ngược chiều kim đồng hồ.
Sự di động của đại tràng ngang trong khoang ổ bụng ảnh hưởng
tới giải phẫu góc lách. Đôi khi, tư thế nghiêng trái, đại tràng ngang đổ xuống
tạo gập góc rất khó đi qua. Đổi tư thế nghiêng phải, đại tràng ngang kéo góc
trái thẳng, dễ đưa ống soi qua nhất. Tư thế nằm ngửa giúp góc trái thẳng hơn
nhưng không dễ dàng như tư thế nghiêng phải được.
Đưa dây soi qua góc trái thông thường không gặp nhiều khó
khăn nếu ta áp dụng các biện pháp sau: rút dây làm thẳng dây soi và xoay máy
cùng chiều kim đồng hồ để loại bỏ cuộn ống ở đại tràng sigma, đây là bước quan
trọng nhất, rút dây soi trước khi qua góc trái là đã thành công ½ chặng đường;
hút bớt hơi làm ngắn khoảng cách trong đại tràng nhất; có thể ép bụng vùng dưới
rốn để tránh tạo cuộn ống ở đại tràng sigma; đưa ống soi từ từ, thật chậm khi
nhìn thấy đường, tránh đưa nhanh dễ tạo cuộn ống ở đại tràng sigma. Nếu các bước
trên không thành công, ta có thể thực hiện lại hoặc cho bệnh nhân thay đổi tư
thế sang nằm ngửa hoặc nghiêng phải.
Một số ít trường hợp đặc biệt khó, góc trái đảo ngược do
đại tràng trái hoàn toàn di động trên mạc treo của nó, làm dây soi bị đẩy vào
giữa, sau đó vòng ngược qua góc trái tiếp tục đi sâu xuống đại tràng ngang tạo
cuộn ống lớn ở đại tràng ngang sẽ gây ra gập góc đột ngột ở góc phải. Chỉ có
cách duy nhất rút dây về góc trái kết hợp xoay mạnh dây ngược chiều kim đồng hồ
mới đẩy ngược đại tràng trái về giải phẫu bình thường được.
QUA ĐẠI TRÀNG NGANG VÀO
GÓC PHẢI
Đại tràng ngang mặt cắt hình tam giác, di động, được đính
bởi mạc treo đại tràng ngang bám ở thành bụng sau. Đại tràng ngang ở nữ thường
dài hơn nam giới và có thể võng xuống mào chậu sẽ gây khó khăn khi đưa dây soi.
Một số ít trường hợp đại tràng ngang quá dài có thể tạo cuộn ống kiểu gamma rất
khó để tháo xoắn. Thông thường, khi đưa dây soi qua góc lách tới giữa đại tràng
ngang ở đoạn võng xuống thấp nhất thì ta rút máy, kết hợp với xoay may ngược
chiều kim đồng hồ, hút bớt hơi và có thể kết hợp với ép bụng sẽ làm đại tràng
ngang được kéo lên cao và đầu ống soi di chuyển tới góc gan
QUA GÓC GAN VÀO ĐẠI TRÀNG
PHẢI VÀ MANH TRÀNG
Tới góc gan, tiếp tục hút, và rút máy kèm xoay máy ta sẽ
vào được đại tràng phải và manh tràng, nếu không được, ta có thể thay đổi tư thế
người bệnh sang nằm ngửa và kết hợp với ép bụng
QUA VAN BAUHIN VÀO ĐOẠN
CUỐI HỒI TRÀNG
Khi đến manh tràng, thông
thường van hồi manh tràng ở vị trí 8-9h, để đầu đèn soi tựa lên mép van, hơi up
máy kèm xoay nhẹ dây soi ngược chiều kim đồng hồ kèm rút máy, nên kết hợp với
bơm nước để van Bauhin mở ra, ta sẽ vào được hồi tràng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét