CÁC YẾU TỐ TIÊN LƯỢNG NỘI SOI ĐẠI TRÀNG KHÓ

 

Nội soi đại tràng là phương pháp tối ưu để chẩn đoán và can thiệp các bệnh lý đại tràng. Tuy nhiên, có 1 thực tế ít ai để ý, có người soi nhẹ nhàng, thoải mái, hầu như không đau đớn, khó chịu, trong khi có người đau đớn, khó chịu, thậm chí phải bỏ dở cuộc soi. Trước đây mình cũng không để ý, nhưng rõ ràng, nếu tiên lượng được ca nội soi đại tràng khó ta sẽ chủ động giải thích để với người bệnh để người bệnh hiểu, thông cảm, và hợp tác tốt hơn, thậm chí là lựa chọn nội soi gây mê. Vậy đâu là yếu tố tiên lượng nội soi đại tràng khó?

1. Người bệnh quá béo

            Với bệnh nhân quá béo, khoang ổ bụng rộng các dây chằng, mạc treo đại tràng thường lỏng lẻo, di động, khung đại tràng có xu hướng giãn ra gây khó khăn khi đưa ống soi qua các đoạn gập góc

Béo phì gây khó khăn khi nội soi đại tràng

            Lớp mỡ dưới da bụng dày làm hạn chế, cản trở cho thao tác ép bụng hỗ trợ, người phụ có thể không cảm thấy được ống nội soi

2. Người bệnh quá gầy

            Những bệnh nhân gầy, suy kiệt nhiều, khoang ổ bụng nhỏ, hẹp làm khung đại tràng cũng bé theo, các đoạn nối như ở góc gan, góc lách, chỗ nối giữa đại tràng sigma và đại tràng trái sẽ gập góc nhiều hơn, dây soi sẽ khó đi qua hơn nhiều

Gầy, suy kiệt cũng gây khó khăn khi nội soi

3. Sẹo mổ ở ổ bụng

            Các bệnh nhân có tiền sử can thiệp phẫu thuật vào ổ bụng sẽ khó khăn hơn so với người bình thường. Đặc biệt, các can thiệp phẫu thuật lớn như mổ cắt thận, mổ sỏi thận, phẫu thuật cắt gan, mổ sỏi mật tái phát…

Sẹo mổ gây co kéo, dính ruột, khó nội soi đại tràng

            Các can thiệp phẫu thuật này sẽ gây dính ruột, mạc treo ruột cũng như các mạc nối bám dính vào sẹo mổ, gây co kéo, biến dạng giải phẫu khung đại tràng, sẽ gây ra nhiều khó khăn cho cuộc soi

4. Táo bón

            Những bệnh nhân táo bón, đặc biệt táo bón kéo dài, nhiều năm, táo bón nặng hàng chục ngày mới đi ngoài 1 lần thì lòng đại tràng thường giãn, có thể kèm giảm trương lực hoặc tăng trương lực cơ thắt đại tràng, sẽ gây rất nhiều khó khăn khi đi qua đại tràng sigma hoặc đại tràng góc phải

5. Đi ngoài nhiều lần

            Đi ngoài nhiều lần/ngày thường do tăng nhu động, tăng co thắt đại tràng, thường gặp ở những người bị hội chứng ruột kích thích thể tiêu chảy. Có những người ngày đi ngoài hàng chục lần, phân thường lỏng và kèm đau bụng cơn, sẽ rất khó tìm đường đi do đại tràng co thắt nhiều, do người bệnh dễ tăng cảm giác đau nên phản ứng gồng mình chống lại. Các thuốc giảm co thắt đại tràng như drotaverin, alverin… đôi khi có thể giúp ích phần nào.

6. Tâm lý lo lắng, sợ hãi

            Tâm lý người bệnh ảnh hưởng rất lớn tới tiên lượng cuộc soi. Những người lo lắng quá mức, những người kiểu thần kinh nghệ sỹ yếu thường rất sợ hãi, rất dễ bị kích thích gồng cứng người trong khi nội soi. Chỉ một cảm giác đau nhẹ cũng làm kích hoạt sự sợ hãi, căng cứng người bệnh. Và như vậy, khi bệnh nhân gồng cứng người sẽ làm tăng áp lực ổ bụng, khiến việc đưa dây soi cực kỳ khó khăn, việc ép bụng hỗ trợ cũng không còn hiệu quả, ngược lại làm cho người bệnh càng đau tăng, đau tăng càng phản ứng căng cứng, gồng chống lại… cứ thế tạo vòng xoắn rất dễ thất bại trong cuộc soi.

Lo lắng, sợ hãi sẽ trở ngại soi đại tràng

7. Giải phẫu bất thường của cơ thể

            Đây là yếu tố khách quan, có thể phát hiện ngay trước soi như những trường hợp gù vẹo cột sống, biến dạng cột sống, những người bị viêm cột sống dính khớp…

            Có những trường hợp giải phẫu đại tràng bất thường chỉ phát hiện trong nội soi. Ví dụ, có trường hợp người bệnh xoắn đại tràng sigma, có người đại tràng ngang quá dài, đưa dây soi mãi không thấy mốc giải phẫu góc gan hoặc manh tràng…

Gù, vẹo, đại tràng quá dài, xoắn cũng gây khó khi nội soi

            Những trường hợp bất thường về giải phẫu này thường rất khó khăn để thực hiện nội soi đại tràng thành công. Có những trường hợp áp dụng cả nội soi gây mê vẫn thất bại không đưa dây soi tới được manh tràng.

8. Giới nữ

            Giải phẫu đại tràng ngang ở nữ thường dài hơn nam giới, nhất là ở độ tuổi trung niên hoặc cao tuổi, có những trường hợp đại tràng ngang dài, võng xuống mào chậu, sẽ rất dễ tạo cuộn ống kiểu gamma và rất khó để tháo xoắn. Đây cũng là 1 yếu tố góp phần tiên lượng cuộc soi gặp khó khăn hơn so với nam giới

9. Chuẩn bị đại tràng chưa sạch

            Những trường hợp chuẩn bị đại tràng chưa sạch, còn nhiều dịch, hoặc các loại hoa quả trong lòng đại tràng sẽ rất khó khăn khi tìm đường đi, khi bơm rửa và hút có thể tắc kênh hút gây ra rất nhiều thách thức trong cuộc soi

10. Phẫu thuật cắt tử cung toàn phần hoặc bán phần

            Sau cắt tử cung bán phần hoặc toàn phần thường gây dính và cố định, thậm chí gây hẹp đại tràng sigma. Mặc dù ít gặp bệnh nhân nhưng quả thật, rất khó để đưa dây soi qua đại tràng sigma ở những trường hợp này.

Cắt tử cung cũng tiên lượng nội soi đại tràng khó khăn