GIẢI ĐÁP NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP SAU CẮT POLYP ĐẠI TRÀNG

 Polyp đại tràng là bệnh lý thường gặp. Cắt polyp đại tràng qua nội soi là phương pháp can thiệp tối ưu để phòng tránh ung thư đại trực tràng. Sau cắt polyp có rất nhiều câu hỏi, rất nhiều lo lắng, rất nhiều bối rối. Bọn mình sẽ giải đáp những câu hỏi thường gặp sau cắt polyp đại tràng

Polyp đại tràng gặp 30-50% các ca nội soi đại tràng. 60-90% ung thư đại tràng xuất phát từ polyp đại tràng. Vì vậy mọi polyp đại tràng đều phải cắt bỏ

1. Polyp đại tràng là gì, có biến đổi thành ung thư hay không?

Polyp đại tràng là sự tăng sinh các tế bào nội mô lót bên trong lòng đại tràng tạo thành những bướu thịt, những khối u lồi vào trong lòng đại tràng.

Polyp đại tràng 

Polyp đại tràng chia 2 loại chính: polyp không tân sinh (polyp tăng sản, polyp thiếu niên, polyp viêm) và polyp tân sinh (polyp tuyến, polyp ung thư hóa). Chỉ polyp tân sinh mới có khả năng biến đổi thành ung thư 

2. Có phải tất cả các polyp đại tràng đều cần phải cắt bỏ qua nội soi?

Các polyp tân sinh hay gặp nhất là polyp tăng sản, không có nguy cơ chuyển dạng thành ung thư. Nên chỉ định cắt bỏ các polyp này là không cần thiết, tốn thời gian và có nguy cơ chảy máu sau cắt polyp.

Polyp không tân sinh, không cần cắt bỏ

Các polyp tân sinh có thể chuyển dạng thành ung thư mà không phụ thuộc vào kích thước. Vì vậy mọi polyp tuyến đại tràng đều cần cắt bỏ qua nội soi

Polyp tân sinh phải cắt bỏ qua nội soi

3. Chế độ ăn uống, sinh hoạt sau cắt polyp đại tràng như thế nào, có phải kiêng khem gì không?

Cắt polyp đại tràng qua nội soi là can thiệp không xâm lấn cực kỳ ưu việt, người bệnh không đau và rất ít các biến chứng. Phần lớn các trường hợp, người bệnh có thể quay trở lại ngay các sinh hoạt hàng ngày và không phải kiêng khem gì

Sau cắt polyp, công việc và ăn uống không cần kiêng khem gì

4. Biến chứng của cắt polyp đại tràng là gì? Sau cắt polyp phải theo dõi như thế nào?

Cắt polyp đại tràng qua nội soi rất ít biến chứng, có thể chảy máu sau cắt và hoàn toàn can thiệp qua nội soi. Rất hiếm gặp thủng đại tràng, vỡ lách, vỡ gan, viêm phúc mạc. Người bệnh cần để ý màu sắc phân khi đi ngoài, nếu thấy phân nhầy máu, đau bụng, bụng chướng, buồn nôn, nôn nhiều, bí trung đại tiện, sốt… cần khám lại ngay

Chảy máu sau cắt có thể cầm máu qua nội soi

5. Sau cắt polyp đại tràng, bao lâu sau phải nội soi kiểm tra lại?

Tùy thuộc số lượng polyp, tùy thuộc kích thước polyp, tùy thuộc kết quả giải phẫu bệnh của polyp cũng như các yếu tố nguy cơ khác mà bác sỹ sẽ quyết định thời điểm nội soi tiếp theo cần kiểm tra

- Với polyp không cuống lớn, nguy cơ cắt không hết, cần kiểm tra lại sau 2-6 tháng

- Với polyp tuyến bất kỳ kèm bệnh nền là viêm loét đại trực tràng chảy máu, bệnh Crohn, hay hội chứng đa polyp có tính chất gia đình, hội chứng Peutz – Jeghers, hội chứng đa polyp răng cưa thì nội soi kiểm tra lại sau 1 năm

Hướng dẫn tầm soát sau cắt polyp đại tràng của Mỹ

- Trên 10 polyp tuyến cần nội soi kiểm tra lại từ 1-3 năm

- Với 3-10 polyp tuyến hoặc có bất kỳ polyp tuyến nào kích thước trên 10mm, hoặc bất kỳ polyp tuyến nào có loạn sản độ cao, hoặc polyp tuyến nhung mao, hoặc nhiều polyp răng cưa không cuống trên 10mm, hoặc polyp răng cưa có loạn sản thì soi kiểm tra lại sau 3 năm

- Có 1-2 polyp tuyến hoặc polyp răng cưa dưới 10mm hoặc polyp răng cưa không có loạn sản: sau 5 năm

- Polyp tăng sản hoặc không có polyp thì 10 năm sau mới cần nội soi kiểm tra lại

6. Polyp đại tràng cắt rồi có tái phát hay “mọc” trở lại không?

Không, chắc chắn là không. Polyp đại tràng đã cắt sẽ không bao giờ mọc trở lại. Cần phân biệt một số trường hợp chuẩn bị đại tràng bẩn có thể bỏ sót polyp, có thể do bác sỹ nội soi thiếu kinh nghiệm bỏ sót polyp ở những đoạn đại tràng khó, gập góc.

Polyp đã cắt rồi không thể mọc trở lại

Cần nhấn mạnh rằng tỷ lệ polyp xuất hiện sau cắt polyp tới 30%, đây là những polyp mới hình thành chứ hoàn toàn không phải do polyp cũ đã cắt mọc lại.

7. Cắt polyp đại tràng có đau không?

Không, hoàn toàn không đau. Đây là 1 trong những ưu việt nổi bật của cắt polyp đại tràng qua nội soi. Một số trường hợp đau là do quá trình đưa dây soi qua các đoạn gập góc hoặc do bơm hơi căng lòng đại tràng giãn

Bệnh phẩm sau cắt polyp

8. Có cách nào dự phòng, tránh bị polyp đại tràng không?

Nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ bị polyp đại tràng có thể phòng tránh được như:

-        Hút thuốc

-        Uống rượu bia, các chất kích thích

-        Ăn nhiều thịt đỏ

-        Ăn nhiều chất béo

-        Thừa cân, béo phì

-        Ít vận động

Những yếu tố giảm tỷ lệ bị polyp đại tràng:

-        Hoạt động thể lực nhiều

-        Ăn nhiều chất xơ, rau, quả

-        Ăn nhiều thực phẩm giàu canxi, follat

-        Aspirin và các thuốc chống viêm NSAIDs

Nội soi đại tràng là phương pháp dự phòng tốt nhất

Có những yếu tố nguy cơ bị polyp đại tràng mà ta không thể can thiệp được như tuổi, giới, yếu tố di truyền. Tuy nhiên, nội soi đại tràng tầm soát và cắt polyp là phương pháp dự phòng polyp đại tràng cũng như ung thư đại tràng tốt nhất